تقویم یهودی یکی از قدیمی‌ترین و پیچیده‌ترین تقویم‌های دنیاست که هنوز هم میلیون‌ها نفر در سراسر جهان از آن استفاده می‌کنند. جالب است بدانید این تقویم هم برای مناسبت‌های مذهبی کاربرد دارد و هم در نحوه محاسبه ماه‌ها و سال‌های آن، داستانی تاریخی نهفته است. اگر همیشه برای شما این سوال وجود داشته است که تقویم عبری چطور کار می‌کند و چرا با تقویم میلادی فرق دارد، این مقاله از بلاگ نوتکس دقیقاً برای شماست.
تقویم یهودی یا عبری چیست؟
تقویم یهودی، که به نام تقویم عبری نیز شناخته می‌شود، یک نظام گاه‌شماری سنتی است که برای تنظیم زمان‌بندی مناسبت‌های مذهبی، اعیاد و مراسم دینی در جامعه یهودیان به کار می‌رود. این تقویم قدمتی چند هزار ساله دارد و به دلیل ساختار منحصربه‌فرد خود، که ترکیبی از ویژگی‌های تقویم‌های قمری و خورشیدی است، از سایر نظام‌های گاه‌شماری متمایز می‌شود.
تقویم عبری یکی از معدود انواع تقویم‌های جهان است که از زمان خلقت جهان (طبق باور یهودیان) محاسبه می‌شود. برای مثال، سال ۲۰۲۵ میلادی معادل سال ۵۷۸۵ یا ۵۷۸۶ عبری است، که نشان‌دهنده عمق تاریخی این نظام است.
برای زمان تحویل سال 1405 خودتون رو اماده کنید.
تاریخچه تقویم عبری
تقویم عبری ریشه در دوران باستان دارد و به باور یهودیان، منشأ آن به زمان خروج قوم بنی‌اسرائیل از مصر بازمی‌گردد. در متون مقدس یهودیان، مانند تورات، اشاره‌هایی به نام ماه‌ها و مناسبت‌های مذهبی وجود دارد که نشان‌دهنده قدمت این نظام گاه‌شماری است. این تقویم بر اساس چرخه‌های قمری و خورشیدی تنظیم شده است. به این معنا که طول ماه‌ها بر اساس حرکت ماه به دور زمین و طول سال‌ها بر اساس گردش زمین به دور خورشید محاسبه می‌شود.
در کتاب خروج (از تورات)، خداوند به موسی دستور می‌دهد که ماه نیسان را به‌عنوان «اولین ماه سال» برای قوم بنی‌اسرائیل تعیین کند. این رویداد، که به خروج از مصر مرتبط است، نقطه عطفی در شکل‌گیری این تقویم محسوب می‌شود. این تقویم برای تنظیم مناسبت‌های مذهبی و برای حفظ هویت فرهنگی یهودیان در طول قرن‌ها مورد استفاده قرار گرفته است.
با تقویم شاهنشاهی بیشتر آشنا شوید.
ساختار تقویم یهودی
برای درک بهتر عملکرد تقویم عبری، در ادامه به بررسی اجزای اصلی آن می‌پردازیم:
سال‌ها در تقویم عبری
سال‌ها از زمان خلقت جهان (بر اساس باور یهودیان) محاسبه می‌شوند. برای مثال، سال ۲۰۲۵ میلادی معادل سال ۵۷۸۵ یا ۵۷۸۶ عبری است. این اختلاف عددی نشان‌دهنده قدمت تاریخی این تقویم است. در سررسیدهای مبتنی بر تقویم عبری، سال‌ها با اعداد بزرگ‌تری نسبت به تقویم میلادی ثبت می‌شوند. شما می‌توانید برای خرید عمده سررسید 1405 به وب‌سایت ما سر بزنید و سررسیدهای با کیفیت و قیمت مناسبی را تهیه کنید.
ماههای تقویم یهودی
تقویم عبری معمولاً شامل ۱۲ ماه است، اما در سال‌های کبیسه، یک ماه اضافی به نام عدّار دوم (Adar II) به آن افزوده می‌شود تا تقویم با فصول سال هماهنگ بماند. این هماهنگی برای حفظ زمان‌بندی اعیاد در فصل‌های مناسب، مانند عید پسح در بهار، ضروری است.ماههای تقویم عبری به ترتیب عبارت‌اند از:
- تیشری (Tishrei)
- حشوان (Cheshvan)
- کیسلو (Kislev)
- طوت (Tevet)
- شواط (Shevat)
- عدّار اول (Adar I)
- عدّار دوم (Adar II، در سال‌های کبیسه)
- نیسان (Nissan)
- ایار (Iyar)
- سیوان (Sivan)
- تموز (Tammuz)
- آو (Av)
- ایلول (Elul)
نکته جالب: نام ماههای عبری از زبان اکدی و بابلی گرفته شده است. برای مثال، نام ماه «تموز» از نام خدای بابلی «دوموزی» الهام گرفته شده است.
سال کبیسه
برای هماهنگی این تقویم با سال خورشیدی، هر ۲ یا ۳ سال یک‌بار، یک سال کبیسه با افزودن ماه عدّار دوم ایجاد می‌شود. این کار طول سال را از حدود ۳۵۴ روز (در سال‌های عادی) به حدود ۳۸۴ روز افزایش می‌دهد. این سیستم در یک چرخه ۱۹ ساله، معروف به چرخه متونی، تنظیم می‌شود. هیلل دوم، یکی از رهبران یهودی در قرن چهارم میلادی، چرخه متونی را به طور رسمی تدوین کرد تا محاسبات تقویم عبری دقیق‌تر و منظم‌تر شود.
آیا در مورد تفاوت تقویم جلالی و شمسی میدانید؟
روزها و هفته‌ها
در این تقویم، روز از غروب آفتاب آغاز شده و تا غروب روز بعد ادامه می‌یابد. به همین دلیل، روز سبت از غروب روز جمعه آغاز می‌شود. هفته‌ها نیز مانند تقویم میلادی هفت‌روزه هستند، اما به جای نام‌های متداول (مانند شنبه یا یک‌شنبه)، از اعداد برای نام‌گذاری روزها استفاده می‌شود. اگر به دنبال سررسید طرح کلاسیک هستید از سایت نوتکس حتما دیدن کنید.
اعیاد و مناسبت‌های تقویم عبری
یکی از مهم‌ترین کاربردهای تقویم عبری، تعیین زمان اعیاد و مناسبت‌های مذهبی است. این مناسبت‌ها، که ریشه در تاریخ و فرهنگ یهودی دارند، عبارت‌اند از:
- روش هشانا (Rosh Hashanah): سال نوی یهودیان، که در ماه تیشری (شهریور یا مهر) برگزار می‌شود و با دعا و آیین‌های ویژه همراه است.
- یوم کیپور (Yom Kippur): روز کفاره، مهم‌ترین روز مذهبی در تقویم عبری، که در آن یهودیان روزه می‌گیرند و برای آمرزش گناهان دعا می‌کنند.
- پسح (Pesach): عیدی در ماه نیسان (فروردین یا اردیبهشت) که به یادبود خروج قوم بنی‌اسرائیل از مصر برگزار می‌شود.
- شاووعوت (Shavuot): جشن اهدای تورات به قوم یهود.
- سوکوت (Sukkot): جشن کلبه‌ها، که در ماه تیشری برگزار شده و یادآور سرگردانی قوم یهود در صحراست.
نکته جالب: عید پسح به دلیل اهمیت تاریخی‌اش، یکی از پرمشارکت‌ترین اعیاد یهودی است. در این عید، یهودیان مراسم سدر (Seder) برگزار می‌کنند که شامل روایت داستان خروج از مصر و خوردن غذاهای نمادین مانند نان بدون خمیر مایه (Matzah) است.
کاربرد تقویم عبری در دنیای امروز
این تقویم فراتر از کاربردهای مذهبی، در زندگی روزمره نیز نقش مهمی دارد. در کشورهایی مانند اسرائیل، این تقویم در کنار تقویم میلادی برای تعیین تعطیلات رسمی، برنامه‌ریزی رویدادها، و حتی در سررسیدها و دفاتر برنامه‌ریزی استفاده می‌شود. برای افرادی که با جوامع یهودی در ارتباط هستند یا در زمینه تجارت بین‌المللی فعالیت می‌کنند، آگاهی از تقویم عبری می‌تواند به هماهنگی بهتر برنامه‌ها کمک کند.
خرید عمده سررسید ۱۴۰۵ با طرح کل Asiic
برای سال ۱۴۰۵ (۲۰۲۵-۲۰۲۶ میلادی)، سررسیدهای با طرح کلاسیک گزینه‌ای مناسب برای استفاده‌های رسمی، هدیه‌های سازمانی، یا برنامه‌ریزی‌های حرفه‌ای هستند. این سررسیدها معمولاً با طراحی ساده و شیک، جلدهای باکیفیت (مانند چرم یا مقوای سخت)، و قابلیت شخصی‌سازی (مانند چاپ لوگو) تولید می‌شوند.
سخن آخر
تقویم یهودی یا عبری، به‌عنوان یک نظام گاه‌شماری با قدمت تاریخی و اهمیت فرهنگی، نقش کلیدی در تنظیم زمان‌بندی اعیاد، مناسبت‌ها، و فعالیت‌های روزمره جوامع یهودی ایفا می‌کند. این تقویم، با ساختار قمری-خورشیدی خود، امکان هماهنگی دقیق با فصول سال را فراهم کرده و در زمینه‌های مذهبی و غیرمذهبی کاربرد دارد. برای افرادی که به دنبال خرید عمده سررسید سال ۱۴۰۵ با طرح کلاسیک هستند، انتخاب سررسید هایی که شامل تقویم عبری باشند، می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای هماهنگی با جوامع یهودی یا فعالیت‌های بین‌المللی باشد.
سوالات متداول
حالا که یه تصویر کلی از تقویم عبری داری، بیایم چند تا سوال پرتکرار در این خصوص را جواب بدهیم:
چرا تقویم عبری با تقویم میلادی فرق داره؟
چون تقویم عبری یک تقویم قمری-خورشیدی، در حالی که تقویم میلادی فقط خورشیدی است. برای همین، تاریخ‌ها تو تقویم عبری هر سال نسبت به تقویم میلادی تغییر می‌کنند.
سال کبیسه در تقویم عبری چگونه است؟
در سال کبیسه، یک ماه اضافی به اسم عدّار دوم اضافه می‌شود تا تقویم با فصول سال هماهنگ بماند. این اتفاق در یک چرخه ۱۹ ساله، ۷ بار ایجاد می‌شود.
تقویم عبری در ایران کاربرد دارد؟
بله، در ایران هم جامعه یهودیان برای مراسم مذهبی و برنامه‌ریزی‌ها از این تقویم استفاده می‌کنند. ضمناً برای تجارت با کشورهای یهودی‌نشین مثل اسرائیل هم می‌تواند مفید باشد.
هنوز نظری ثبت نشده است. اولین نفری باشید که نظر می‌دهد!